Op 29 september liep het Cairgo Bike project af, dat 3 jaar geleden werd gelanceerd om diensten te ontwikkelen voor gezinnen en bedrijven om van bakfietsen een geloofwaardig alternatief te maken voor auto's en bestelwagens. Welke conclusies kunnen we trekken?
Cairgo Bike was een project van het Brussels Gewest, gefinancierd door Europese fondsen, dat van bakfietsen een alternatief wil maken voor auto's en bestelwagens om de luchtkwaliteit en levenskwaliteit in Brussel te verbeteren. Brussel Mobiliteit coördineerde het project sinds midden 2020 en werkte samen met een tiental partners om concrete diensten te ontwikkelen voor de gebruikers.
De uitvoering van het project liep over drie jaar en kostte 5.860.000 euro. Daarvan werd 80% gefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling via het Urban Innovative Actions-programma.
De balans van Cairgo Bike
Een echt succes om professionals en particulieren in het zadel te krijgen
Pro Velo begeleidde 447 gezinnen in 17 Brusselse gemeenten. 73% van de deelnemers was 6 maanden na de test overtuigd van de bakfiets. 62% van deze gezinnen heeft nu een bakfiets, heeft er een besteld of is dat van plan.
Urbike heeft meer dan 220 organisaties uit de meest uiteenlopende sectoren (openbare diensten, bouw, media en evenementen, enz.) geholpen om hun dienstreizen om te schakelen naar bakfietsen, door technisch advies, testen en opleiding te geven. In totaal werden 20.000 mensen bereikt.
De VUB voerde enquêtes uit onder de gebruikers/klanten van de projectpartners. Wat opviel bij zowel zakelijke als particuliere gebruikers waren de tijdsbesparing, de capaciteit, het gebruiksgemak en de verlaging van de gebruikskosten.
Betere toegang tot bakfietsen: aankoop of gedeeld gebruik
Elektrische gezinsbakfietsen voor Cambio-klanten op bepaalde standplaatsen: Jette (parking Spiegel), Colruyt Etterbeek (Jourdan), Beurs en De Brouckère. Cambio wil de dienst ontwikkelen als aanvulling op het autodelen voor korte trajecten, want 49% van de abonnees zou er graag gebruik van maken!
Om veel boodschappen of omvangrijk materiaal te vervoeren, biedt Remorquable fietskarren aan. 37% van de fietskarren wordt gebruikt voor verhuizingen. In 53% van de gevallen vervangt de fietskar een auto.
331 Brusselse KMO's kregen steun bij de aankoop van hun bakfiets of fietskar met de premie van Brussel Economie en Werkgelegenheid. 400 bakfietsen of fietskarren werden gedeeltelijk gesubsidieerd. Dit vertegenwoordigt een totaal budget van 950.000 euro van 2021 tot 2023 (400.000 euro uit Europese fondsen en 550.000 euro uit Brusselse gewestfondsen, een budget dat werd verhoogd gezien het succes). Een soortgelijke premie voor bedrijven zal worden opgenomen in de nieuwe ordonnantie over steun aan ondernemingen .
Bakfietsen veilig stallen
Een van de grootste drempels voor de groei van het bakfietsgebruik in Brussel is de angst voor diefstal! Daarom werden er via BePark en Parking.brussels bijna 200 aangepaste stallingsplaatsen ingericht, op straat of in openbare parkings.
Er werd ook een studie uitgevoerd om het parkeren van bakfietsen te vergemakkelijken en om criteria te definiëren voor het creëren van bakfietsenparkeerplaatsen (type voorzieningen, afmetingen, enz).
Fietsers minder blootgesteld aan vervuiling
Uit een studie van Leefmilieu Brussel blijkt dat gebruikers van (bak)fietsen in Brussel minder worden blootgesteld aan concentraties black carbon dan automobilisten. De studie werd uitgevoerd bij 111 gebruikers tussen juli 2020 en september 2023 in het kader van het Cairgo Bike project. Deze 111 mensen droegen vrijwillig een meettoestel gedurende twee tot vier weken op al hun verplaatsingen, zowel met de fiets als met de auto. Tijdens de spits werd een gemiddelde vermindering van 33% in blootstelling aan black carbon vastgesteld voor fietsers in vergelijking met automobilisten. Buiten de spits is de afname zelfs 35%. Dit komt omdat fietsers minder drukke routes kunnen kiezen en fietspaden kunnen gebruiken die gescheiden zijn van het verkeer, waardoor ze zich kunnen verwijderen van de as met uitlaatgassen van auto's.
Black carbon wordt uitgestoten door wegverkeer en verwarming. Het is nauw verbonden met het verbrandingsproces. Het bestaat uit zeer fijne deeltjes en dringt gemakkelijk door in de longen en de bloedsomloop, waardoor het risico op kanker en hart- en vaatziekten toeneemt.
Door de voorkeur te geven aan de bakfiets word je blootgesteld aan lagere concentraties black carbon en kun je je route aanpassen. Gebruik bij voorkeur groene gebieden zoals parken en fietspaden, en vermijd smalle straten omringd door hoge gebouwen waar het moeilijker is voor verontreinigende stoffen om zich te verspreiden.
Wat zijn de vooruitzichten?
Het Europese project loopt dan wel ten einde, toch zal het werk doorgaan: Parking.brussels zal meer bakfietsenstallingen installeren, Cambio zal zijn aanbod blijven uitbreiden, de premies voor de aankoop van bakfietsen voor KMO's van Brusselse Economie en Werkgelegenheid komen terug in 2024, enz. Ook de ondersteuning voor gezinnen via ProVelo en voor bedrijven via Urbike wordt voortgezet.
