Rijbewijs B: rijopleiding en examen

Om met de auto op de openbare weg te mogen rijden, hebt u als bestuurder een rijbewijs nodig.

Een rijbewijs kunt u behalen door:

• Eerst een theoretisch examen af te leggen na een opleiding door uzelf of via een rijschool.
• Door te leren rijden. U heeft de keuze tussen 4 opleidingstrajecten : Vrije begeleiding, Combinatie van de vrije begeleiding en rijschool, Rijschool met of zonder stage 
• Tegelijkertijd moet u een verplichte EHBO-opleiding volgen
• Pas na het volgen van deze opleiding kunt u deelnemen aan een praktisch rijexamen dat uit 2 delen bestaat: een risicoperceptietest en een proef op de openbare weg.

De theoretische opleiding

U voorbereiden op het theoretisch examen kan op twee manieren: door zelfstudie of door lessen te volgen in een erkende rijschool met een minimumduur van 12 uren.

Bent u 2 keer na elkaar niet geslaagd voor het theoretische examen? Dan moet u verplicht de opleiding van 12 uren volgen in een erkende autorijschool voor u opnieuw aan een theoretisch examen mag deelnemen. U moet dan u een getuigschrift voorleggen dat bevestigt dat u de opleiding gevolgd hebt. Eventuele lessen die reeds gevolgd werden vóór de 2 mislukte examens komen niet in aanmerking.

Voordelen van een opleiding via een erkende rijschool:

• De lesgever is op de hoogte van de allerlaatste wetgeving.
• Het is een volledige opleiding waarin alle aspecten van het examen aan bod komen.
• Mogelijkheid om de meerkeuzevragen te oefenen zoals op het examen op computers die ter beschikking staan in de autorijscholen.
• Didactisch leerproces en visuele voorstellingen.
• Afgifte van een certificaat.

Meer info:

• Examenstof
• Lijst van erkende rijscholen

---

Het theoretisch examen

Vanaf de leeftijd van 17 jaar mag u deelnemen aan het theoretisch examen. Dit kost 18 euro. U moet het examen afleggen in het Nederlands of het Frans. U kunt ook een beroep doen op een Duitse of Engelse tolk of op een doventolk. Deze tolk wordt door het examencentrum aangewezen en kost 50 euro. 

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn er twee examencentra: Anderlecht en Schaarbeek. U mag ook in Vlaanderen of Wallonië uw theoretisch examen afleggen.

OPGELET: om in Brussel het praktisch examen af te leggen, moet u ook in Brussel geslaagd zijn voor het theoretisch examen.

• info over de rijopleiding in Wallonië
• info over de rijopleiding in Vlaanderen

Examenverloop:

• 50 meerkeuzevragen op de computer
• maximaal 15 seconden om je keuze te maken
• duurt ongeveer 30 minuten
• u moet minstens 41/50 halen om te slagen
• Gedurende het examen mogen er geen persoonlijke spullen op tafel liggen (pen, kladblok, mobiele telefoon...). Bij overtreding loopt u het risico om uitgesloten te worden.

Bij een ernstige overtreding worden er 5 punten afgetrokken. Bij een kleine overtreding wordt er 1 punt afgetrokken. Dit betekent dat u niet geslaagd bent wanneer u twee vragen over een ernstige overtreding of over de overschrijding van de maximale toegelaten snelheid fout beantwoord.

Wat is een ernstige overtreding?

Ernstige overtredingen zijn overtredingen van de derde of vierde graad zoals vermeld in de Wegcode. In totaal zijn er een vijftigtal dergelijke overtredingen. Het gaat over de gevaarlijkste overtredingen op het vlak van verkeersveiligheid zoals:

• een spoorweg oversteken wanneer de slagbomen in beweging zijn
• rechtsomkeer maken op een autostrade
• 's nachts zonder lichten rijden
• kinderen niet vastklikken in een aangepast zitje
• het rode licht negeren
• in de verboden richting rijden

Uitsluiting: wordt u betrapt op bedrog? Dan bent u niet geslaagd en mag u gedurende een periode van één jaar niet meer deelnemen aan dit examen.

Verstoort u door uw gedrag het verloop van het examen? Dan bent u niet geslaagd en mag u gedurende een periode van zes maanden niet meer deelnemen aan dit examen.

Speciale sessies van het theoretisch examen: enkel op afspraak.

• Examens met een tolk voor de talen Duits of Engels.
• Examens met een doventolk.
• Is uw mentale of intellectuele vermogen of graad van alfabetisme ontoereikend? Dan kunt u vragen om het examen af te leggen in een speciale sessie.
  Om tot een speciale sessie toegelaten te worden, moet u een getuigschrift of attest van een centrum voor leerlingenbegeleiding, een openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn, een instituut voor buitengewoon onderwijs, een centrum voor observatie of begeleiding of een centrum voor beroepsoriëntering voorleggen.

Geslaagd voor het theoretisch examen?

Dan ontvangt u een getuigschrift dat 3 jaar geldig is. U moet het praktische examen dus afleggen binnen de 3 jaar nadat u geslaagd bent voor het theoretisch examen.

---

De opleiding Eerste Hulp op Weg

In de EHBO-opleiding leert u de eerste hulp toe te dienen aan slachtoffers van een verkeersongeval.

De EHBO-opleiding is gratis voor alle kandidaten die hun rijbewijsexamen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest willen afleggen. Ze bestaat uit twee delen:

• Zodra u geslaagd bent voor het theoretische examen in een Brussels examencentrum, kunt u zich op het online platform van het Rode Kruis aanmelden om het eerste deel, de e-learning, van de opleiding te voltooien. Als u deze module niet bij u thuis kunt volgen, kunt u deze opleiding volgen in de lokalen van het Rode Kruis. Gelieve dan rechtstreeks met het Rode Kruis contact op te nemen om te weten waar en wanneer de lessen doorgaan.
• Daarna wordt u uitgenodigd om deel te nemen aan een praktijkopleiding in het opleidingcentrum van het Rode Kruis, Munthofstraat 40, 2de verdieping, 1060 Brussel.

De geldigheidsduur van het attest van deelname aan de opleiding Eerste Hulp op Weg is 2 jaar.

Vrijstelling: heeft u een brevet of getuigschrift hulpverlening (minder dan 2 jaar oud, met minimum 12 uren opleiding inbegrepen en erkend door de FOD Werkgelegenheid)? Dan kunt u via dit formulier een vrijstelling aanvragen. Ook hulpverleners, ambulanciers en bepaalde professionals uit de gezondheidszorg kunnen deze vrijstelling aanvragen.

OPGELET: om de risicoperceptietest te kunnen afleggen, moet u de EHBO-opleiding gevolgd hebben of een vrijstelling verkregen hebben.

---

Praktische rijopleiding

Er zijn vier verschillende opleidingen mogelijk.

• Vrije begeleiding: minimaal 9 maanden stage met begeleider voordat het praktijkexamen kan worden afgelegd. Minimumleeftijd: 17 jaar
• Combinatie van de vrije begeleiding en rijschool: minimaal 14 uren rijschool, minimaal 6 maanden stage met begeleider. Minimumleeftijd: 17 jaar
• Rijschool met stage: minimaal 20 uren rijschool, minimaal 3 maanden stage. Minimumleeftijd: 18 jaar. De uren van de praktische opleiding die plaatsvonden voor de leeftijd van 18 jaar tellen niet mee.
• Rijschool zonder stage: minimaal 30 uren rijschool,  rechtstreekse toegang tot het examen. Minimumleeftijd: 18 jaar. De uren van de praktische opleiding die plaatsvonden voor de leeftijd van 18 jaar tellen niet mee.

Tijdens de stageperiode moet u, als kandidaat-bestuurder, een logboek bijhouden met uw rijomstandigheden en het aantal afgelegde kilometers. De richtinggevende norm qua af te leggen afstand tijdens de stageperiode is 1500 km voor de eerste twee trajecten en 1000 km voor het traject met 20 uren rijschool. Het logboek wordt geverifieerd op het praktijkexamen.

Print volgende documenten, vul ze in en stel zo uw logboek samen:

• overzicht van de trajecten
• details per traject (verplicht in te vullen voor elk traject) 

Twee keer na elkaar niet geslaagd voor het praktijkexamen? Dan moet u verplicht de opleiding van 6 uren volgen in een erkende autorijschool. Een certificaat van deze opleiding is noodzakelijk om het examen opnieuw af te leggen. Lessen gevolgd vóór de gefaalde examens komen niet in aanmerking.

Meer info: Lijst van erkende rijscholen

Het praktisch examen

U mag vanaf de leeftijd van 18 jaar deelnemen aan het praktische examen. Het praktische examen bestaat uit twee tests die samen 43 euro kosten: een risicoperceptietest en een proef op de openbare weg. Als u niet slaagt voor één van deze tests of als u binnen Brussel van examencentrum verandert, moet u opnieuw 43 euro betalen.

Om in Brussel het praktisch examen af te leggen, moet u ook in Brussel geslaagd zijn voor theoretisch examen. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn er twee examencentra: Anderlecht en Schaarbeek.

Eerste deel: risicoperceptietest

Om de risicoperceptietest te kunnen afleggen, moet u:

• minder dan drie jaar geleden geslaagd zijn voor het theoretische examen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
• minder dan twee jaar geleden de EHBO-opleiding hebben gevolgd of een vrijstelling hebben verkregen op aanvraag via dit formulier
• de lesuren gevolgd hebben en de minimumstage doorlopen hebben volgens de gekozen opleidingsmogelijkheid.

De test begint met twee oefeningen als voorbeeld. Daarna volgen er vijf kortfilms. Op het einde van elke kortfilm moet u aanduiden wat u herkend heeft. Er zijn vier antwoordmogelijkheden. Meerdere antwoorden zijn mogelijk (minstens 1, maximum 3).

Gedurende het examen mogen er geen persoonlijke spullen op tafel liggen (pen, kladblok, mobiele telefoon...). Bij overtreding loopt u het risico om uitgesloten te worden.

Een correct aangevinkt antwoord levert een punt op, voor ieder fout aangevinkt antwoord gaat er een punt af. Vinkt u een correct antwoord niet aan? Dan krijgt u geen punt, maar wordt er ook geen punt afgetrokken.

Om te slagen moet u minstens 60% behalen. De risicoperceptietest blijft één jaar geldig.

Meer info: documenten voor te leggen bij het afleggen van het examen

 

Tweede deel: proef op de openbare weg

Voor het afleggen van de proef op de openbare weg moeten het geslaagde theoretische examen, het attest van deelname aan de EHBO-opleiding en de geslaagde risicoperceptietest nog geldig zijn. De geldigheidsduur van het theoretische examen is drie jaar, die van de EHBO-opleiding is twee jaar en die van de risicoperceptietest is één jaar.

Is dit het geval? Dan kunt u de proef op de openbare weg afleggen met:

• uw eigen voertuig (onder begeleiding van uw begeleider of, als u een voorlopig rijbewijs van 18 maanden heeft, een persoon die voldoet aan de voorwaarden om als begeleider op te treden)
• het voertuig van een onafhankelijke gebrevetteerde instructeur (onder begeleiding van de instructeur)
• het voertuig van de erkende rijschool (onder begeleiding van de instructeur)   

Examenvoertuig:

• Om toegelaten te worden tot het praktijkexamen moet het voertuig technisch en administratief in orde zijn. Het examenvoertuig moet de uitvoering van de voorafgaande controles en maneuvers toelaten.
• Als uw voertuig niet is uitgerust met een "L"-teken en een tweede achteruitkijkspiegel binnenin, kan het examen niet doorgaan.
• Parkeerhulpsystemen, camera’s en prisma’s om u te helpen bij de manoeuvres zijn toegelaten. Het voertuig moet echter zijn met de hulpsystemen.
• Het voertuig moet voldoen aan de toegangscriteria van de lage-emissiezone. Zo niet kan het examen niet plaatsvinden. Er is geen afwijking mogelijk.

De proef op de openbare weg gaat na of:

• u uw voertuig werkelijk onder controle heeft
• u het verkeersreglement toepast

U wordt beoordeeld op basis van de volgende rubrieken:

• bediening van het voertuig
• plaats op de openbare weg
• kruisen en inhalen
• verkeerslichten en bevelen
• snelheid en verkeersinzicht
• gedrag ten overstaan van andere weggebruikers
• defensief rijden
• zelfstandig rijden

De examinator vraagt u een duidelijke richting te volgen. U moet dus gedurende tien tot vijftien minuten beslissen over de te volgen weg, rekening houdend met de instructies van de gps of met de wegwijzers. U moet uiteraard rekening houden met de verkeersborden en het gedrag van de andere weggebruikers in de buurt, zonder daarbij de basiscompetenties uit het oog te verliezen (positie, snelheid...).

U moet drie elementaire maneuvers uitvoeren:

1. Voorafgaande controles --> afstellen van de stoel, achteruitkijkspiegels, veiligheidsgordels en hoofdsteun; voorzorgsmaatregelen; willekeurig nazicht van de staat van de banden, remmen, stuurinrichting, vloeistoffen, lichten, ventilatie, richtingaanwijzers en waarschuwingssignalen

2. Achteruit parkeren/stilstaan achter een voertuig

3. Keren in een smalle straat

Tweemaal na elkaar niet geslaagd voor het praktijkexamen? Dus tweemaal niet geslaagd voor de risi­coperceptietest OF tweemaal niet geslaagd voor de proef op de openbare weg OF eenmaal niet geslaagd voor de risicoperceptietest en eenmaal niet geslaagd voor de proef op de openbare weg? Dan moet u verplicht de praktijkopleiding van zes uren volgen in een erkende autorijschool. Een certificaat van deze opleiding is noodzakelijk om het examen opnieuw af te leggen. De lessen die gevolgd werden vóór de gefaalde examens komen niet in aanmerking. De nieuwe proef op de openbare weg moet verplicht met de rijschool gebeuren.

U mag het examen afleggen bijgestaan door een beëdigd tolk voor de talen Duits of Engels. Dit kost 50 euro.

Uitsluiting: wordt u betrapt op bedrog? Dan bent u niet geslaagd en mag u gedurende een periode van één jaar niet meer deelnemen aan dit examen. Verstoort u door uw gedrag het verloop van het examen? Dan bent u niet geslaagd en mag u gedurende een periode van zes maanden niet meer deelnemen aan dit examen.

Meer info: documenten voor te leggen bij het afleggen van het examen